Γλαύκωμα

Τι είναι το γλαύκωμα

Το γλαύκωμα είναι μια ασθένεια του οπτικού νεύρου, που συχνά συνδέεται με αυξημένη ενδοφθάλμια πίεση και μπορεί να οδηγήσει σε προοδευτική απώλεια του περιφερικού οπτικού πεδίου και ακόμη σε τύφλωση αν δεν γίνει έγκαιρη επέμβαση και θεραπεία.

Είναι η δεύτερη παγκοσμίως αιτία μη αναστρέψιμης τύφλωσης στον κόσμο. Συνήθως δεν προκαλεί συμπτώματα νωρίς στην πορεία του, οπότε και μπορεί να διαγνωστεί μόνο με τακτικό οφθαλμολογικό έλεγχο και εργαστηριακό έλεγχο.

Παράγοντες Κινδύνου που στατιστικά ευνοούν την εμφάνιση της νόσου

  • Οικογενειακό ιστορικό γλαυκώματος (αν υπάρχουν στην οικογένεια πρώτου βαθμού συγγενής με γλαύκωμα τότε η πιθανότητα ανάπτυξης γλαυκώματος είναι 3-4 φορές υψηλότερη σε σχέση με το γενικό πληθυσμό!!)
  • Αφρικάνικη φυλή
  • Οι διαβητικοί
  • Όσοι χρησιμοποιούν κορτιζόνη
  • Οι υψηλοί μύωπες ή υπερμέτρωπες.
  • Ηλικία
  • Ο λεπτός κερατοειδής (το διάφανο κυρτό τμήμα του οφθαλμού)

Παθολογία

Το οπτικό νεύρο που αποτελείται από 1,2 εκατομμύρια νευρικές ίνες μεταφέρει με συγκεκριμένη τοπογραφική κατανομή τα φωτεινά ερεθίσματα στο κέντρο της όρασης, στο πίσω μέρος του εγκεφάλου. Κατά τη διάρκεια της ζωής μας ένα ποσοστό των νευρικών ινών φυσιολογικά ‘πεθαίνει’ και δεν αναγεννάτε, χωρίς να επηρεάζεται όμως ουσιαστικά η ποιότητα της όρασής μας. Στους γλαυκωματικούς ασθενείς αυτή η απώλεια είναι ταχύτερη, οπότε το οπτικό νεύρο υφίσταται μη αναστρέψιμη βλάβη και άρα μείωση της όρασης, πρώτα στο περιφερικό οπτικό πεδίο και στα τελικά στάδια πλήρης απώλεια αυτής. Έχει συσχετισθεί το γλαύκωμα με αυξημένη ενδοφθάλμια πίεση. Η ενδοφθάλμια πίεση καθορίζεται από τον ρυθμό παραγωγής του υδατοειδούς υγρού μέσα στον οφθαλμό και αποχέτευσης από αυτό. Έχει ορισθεί ως ‘φυσιολογική’ ενδοφθάλμια πίεση 20-21 mmHg. Όμως το 1/3 των ασθενών έχουν χαμηλότερη πίεση από το οριακό αυτό νούμερο και παρόλ’ αυτά εμφανίζουν γλαύκωμα (γλαύκωμα χαμηλής πιέσεως).

Είδη γλαυκώματος

Αν και υπάρχουν πολλά είδη γλαυκώματος ενδεικτικά αναφέρονται τα κυριότερα:

  • Το χρόνιο απλό γλαύκωμα ανοικτής γωνίας (το πιο συχνό)
  • Το οξύ γλαύκωμα κλειστής γωνίας (το επίπονο)
  • Το δευτεροπαθές γλαύκωμα (που συνδυάζεται με φλεγμονή ή χειρουργείο κλπ)
  • Το συγγενές γλαύκωμα.

Συμπτώματα Γλαυκώματος

Δυστυχώς στα πρώτα στάδια της νόσου ο ασθενής δεν εμφανίζει αξιόλογα συμπτώματα. Σε προχωρημένη νόσο η περιφερική όραση ελαττώνεται σταδιακά τόσο ώστε ο ασθενής καθίσταται επιρρεπής στα ατυχήματα, να ‘σκουντουφλάει’ στα έπιπλα και η οδήγηση να γίνεται πλέον επικίνδυνη. Επιπρόσθετα η ικανότητα αντίληψης φωτεινών και χρωματικών αντιθέσεων, η ικανότητα προσαρμογής σε εναλλασσόμενες συνθήκες φωτισμού καθίσταται δυσχερής. Στα τελικά στάδια επέρχεται τύφλωση!!

Διάγνωση

Η διάγνωση του γλαυκώματος γίνεται με τις εξής εξετάσεις:

  • Μέτρηση οφθαλμικής πίεσης με τονόμετρο (στο ιατρείο)
  • Γωνιοσκοπία (στο ιατρείο)
  • Βυθοσκόπηση για την εκτίμηση του οπτικού νεύρου (στο ιατρείο)
  • Παχυμετρία του κερατοειδούς (για την αναγωγή της πίεσης στην πραγματική τιμή) (στο ιατρείο)
  • Οπτικά Πεδία κατά Humphrey, δηλ. χαρτογράφηση της περιφερικής όρασης (στο ιατρείο)
  • OCT Ocular Coherence Tomography GDx(στο ΟΜΜΑ)
  • HRT Heidelberg Tomography: (στο ΟΜΜΑ) ψηφιακές παρακλινικές εξετάσεις που συνεπικουρούν στην πρώιμη διάγνωση και παρακολούθηση του γλαυκώματος

Επέμβαση και Θεραπεία Γλαυκώματος

Σημαντικό

Το γλαύκωμα είναι μια νόσος που δεν θεραπεύεται και άρα ο τακτικός οφθαλμολογικός έλεγχος είναι απαραίτητος. Ακόμη και σε καλά ελεγμένα φαρμακευτικά γλαυκώματα συνίσταται οφθαλμολογικός έλεγχος του οποίου η συχνότητα είναι καθαρά εξατομικευμένη και την καθορίζει ο θεράπων ιατρός.