Αστιγματισμός
Τι γνωρίζουμε για τον Αστιγματισμό;
Πόσο πραγματικά γνωρίζουμε για τον αστιγματισμό; Χρειάζεται να τον διορθώσουμε; Ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να μετρηθεί, πότε να χειρουργηθεί; Μένει σταθερός με την ηλικία; Τι είναι ο αστιγματισμός της οπίσθιας επιφάνειας του κερατοειδούς; Πως βλέπουν οι άνθρωποι που έχουν αστιγματισμό; Υποφέρουν από πονοκεφάλους; Έχουν δυσκολίες στην νυχτερινή οδήγηση; Παραπονούνται για παραμορφώσεις στην όραση μακριά και κοντά; Στραβίζουν, ιδιαίτερα μετά από πολύωρη χρήση υπολογιστή;
Οι ασθενείς που πάσχουν από αστιγματισμό μόνο ή σε συνδυασμό με υπερμετρωπία (υπερμετρωπικός αστιγματισμός) ή μυωπία (μυωπικός αστιγματισμός) και αναζητούν διόρθωση με Laser ή ενδοφθάλμια επέμβαση, χρειάζονται ιδιαίτερης μελέτης. Είναι εξαιρετικής σημασίας να αξιολογηθεί η επίπτωση του αστιγματισμού στην συνολική ποιότητα της όρασης τους. Πρέπει να σημειωθεί ότι κατά τη διάρκεια της ζωής μας δεν μεταβάλλεται σημαντικά ο ήδη υπαρκτός, ομαλός αστιγματισμός -αν αυτό συμβεί- χρήζει περαιτέρω διερεύνησης με τοπογραφικό έλεγχο.
ΠΡΟΣΟΧΗ! Στα πρώτα στάδια του κερατόκωνου (μη φλεγμονώδης, εκφυλιστική εκτατική νόσος) παρουσιάζεται αύξηση του αστιγματισμού!!
Ο αστιγματισμός είναι κοινή πάθηση και η οποία προκαλεί θολή όραση σε όλες τις αποστάσεις, ανάλογα με το βαθμό.
Εικόνα: Ο Philip Barlow o καλλιτέχνης από τη Νότια Αφρική ζωγραφίζει τα έργα του με την τέχνη του λαδιού για να δημιουργηθεί το αποτέλεσμα όπως βλέπουν μέσα από τα μάτια τους όσοι έχουν μυωπία ή/και αστιγματισμό.
Τι είναι ο Αστιγματισμός;
Όταν η επιφάνεια του ματιού -ο κερατοειδής ή/και ο φακός του ματιού έχουν ακανόνιστο σχήμα, τότε οι εισερχόμενες ακτίνες δεν εστιάζονται ομοιόμορφα στον αμφιβληστροειδή αλλά διακοπτόμενα σε πολλαπλά σημεία αυτού. Παραστατικά κάποιος πάσχει από αστιγματισμό όταν ο βολβός του ματιού του δεν έχει το σχήμα μπάλας του ποδοσφαίρου αλλά του ράγκμπι. Δηλαδή δεν είναι ολοστρόγγυλο αλλά πεπιεσμένο σε έναν άξονα.
Διάγνωση – Οφθαλμολογική εξέταση και τοπογραφία Κερατοειδούς
Πρέπει να σημειωθεί εδώ ότι η απόφαση της εξάλειψης του αστιγματισμού πρέπει να παρθεί μετά από προσεκτική και πλήρη οφθαλμολογική εξέταση με έλεγχο και της τοπογραφίας του κερατοειδούς. Η οφθαλμική επιφάνεια πρέπει να είναι υγιής, να μην πάσχει από ξηροφθαλμία, βλεφαρίτιδα, καταστάσεις που ενοχοποιούνται για ανώμαλη οφθαλμική επιφάνεια και διαστρεβλώνουν την εκτίμηση του αστιγματισμού.. Οι ακριβείς μετρήσεις, αλλά και η επαναληψιμότητα αυτών διαδραματίζουν πρωταρχικό ρόλο στην απόφαση της χρονικής στιγμής που θα λάβει χώρα η επέμβαση. Η εξέταση της τοπογραφίας του κερατοειδούς μας επιτρέπει να εξετάσουμε τις καμπυλότητες του οφθαλμού και το σχήμα αυτού. Είναι εξέταση εκλογής γιατί κυρίως και πρωτίστως ανιχνεύει παθολογικές καταστάσεις, οι οποίες με συμβατική εξέταση θα έμεναν αδιάγνωστες. (Κερατόκωνος,, Pellucid marginal keratopathy και άλλες εκτατικές νόσοι που αντενδείκνυται να θεραπευθούν με απλό LASER)!!
Εικόνα: Τοπογραφία κερατοκωνικού οφθαλμού
Είδη Αστιγματισμού
Κανονικός αστιγματισμός ή ομαλός. Μπορεί να είναι απλός μυωπικός ή υπερμετρωπικός ή σύνθετος και να συνδυάζεται με υπερμετρωπία ή/και μυωπία.
Ο ακανόνιστος, ανώμαλος αστιγματισμός σχετίζεται με τραυματισμό, ουλές, εκφύλιση κλπ.
Πρέπει να τονιστεί ότι κατά τη διάρκεια της ζωής μας δεν μεταβάλλεται σημαντικά ο ομαλός αστιγματισμός, αν αυτό συμβεί χρήζει περαιτέρω διερεύνηση με έλεγχο τοπογραφικό. Ο κερατόκωνος είναι μια εκφυλιστική μη φλεγμονώδης νόσος που παρουσιάζεται στα πρώτα στάδια με αύξηση του αστιγματισμού.
Συμπτώματα Αστιγματισμού
Επειδή οι ακτίνες του φωτός που πέφτουν από το μάτι εστιάζουν σε ένα μοναδικό σημείο του αμφιβληστροειδούς στον αστιγματισμό οι ακτίνες του φωτός εστιάζουν σε πολλαπλά σημεία στον αμφιβληστροειδή. Έτσι προκαλείται μείωση της ευκρίνειας των αντικειμένων τόσο κοντά όσο και μακριά. Αν δεν έχει γίνει διόρθωση με γυαλιά, φακούς επαφής ή LASER τότε μπορεί να προκληθεί πονοκέφαλος, βάρος στα μάτια και κοπιωπία, ιδιαίτερα μετά από πολύωρη κοντινή ενασχόληση (διάβασμα, χρήση υπολογιστή, κινητού τηλεφώνου).
Θεραπεία Αστιγματισμού
Το θεραπευτικό πλάνο πρέπει να συζητηθεί εκτενώς με τον υποψήφιο για διαθλαστική επέμβαση και να περιλαμβάνει λεπτομερή ανάλυση των πλεονεκτημάτων και των μειονεκτημάτων της κάθε μεθόδου. Θα πρέπει να δημιουργούνται πραγματοποιήσιμες προσδοκίες.
Οι μέθοδοι είναι:
- LASER PRK: Διορθώνει αστιγματισμό από -0,75D έως 2,00D. Σε μεγαλύτερους βαθμούς αστιγματισμού ενδείκνυται η μέθοδος LASIK.
- FEMTO-SECOND LASIK: Η μέθοδος αυτή δίνει τη δυνατότητα στον οφθαλμίατρο να προσαρμόσει τις μετρήσεις κάθε οφθαλμού και να κάνει εξατομικευμένη (customized laser) διόρθωση, προσαρμόζοντας τις διαστάσεις του κρημνού (flap). Επιπρόσθετα η επανατοποθέτηση του κρημνού είναι μεγαλύτερης ακριβείας και η αποκατάσταση της όρασης γρηγορότερη.
- ΑΣΤΙΓΜΑΤΙΚΕΣ ΚΕΡΑΤΟΤΟΜΕΣ (LRI)
- ΕΝΔΟΣΤΡΩΜΑΤΙΚΟΙ ΔΑΚΤΥΛΙΟΙ (Intracorneal Ring Segments)
Οι δύο αυτές μέθοδοι έχουν καταστεί σχεδόν περιττές και εφαρμόζονται σε
Ιδιαίτερες μόνος περιπτώσεις εξαιτίας των τελειοποιημένων πλατφόρμων LASER και των ενδοφακών που διορθώνουν πλέον τον αστιγματισμό. - ΦΑΚΟΘΡΥΨΙΑ ΜΕ ΕΝΘΕΣΗ ΤΟΡΙΚΟΥ ΕΝΔΟΦΑΚΟΥ. Η μέθοδος αυτή προϋποθέτει ο ασθενής να έχει -έστω και αρχώμενο καταρράκτη και ο αστιγματισμός του να οφείλεται στον κερατοειδή. Η ένθεση αστιγματικού ή τορικού όπως ονομάζεται ενδοφακού. Οι premium πλέον ενδοφακοί που υπάρχουν στην εγχώρια αγορά, με τη βοήθεια υψηλής τεχνολογίας εξοπλισμού, εξαλείφουν τον αστιγματισμό.