Τι είναι

Η υπερμετρωπία είναι μια διαθλαστική ανωμαλία του ματιού, κατά την οποία  οι ακτίνες του φωτός δεν μπορούν να εστιαστούν πάνω στον αμφιβληστροειδή αλλά πίσω από αυτόν.

Ο υπερμέτρωπας δεν μπορεί να δει ούτε τα μακρινά ούτε και τα κοντινά αντικείμενα καθαρά και μάλιστα πιο συχνά είναι χειρότερα στην κοντινή του όραση. Τα συμπτώματα της υπερμετρωπίας εξαρτώνται ανάλογα με την ηλικία.

Υπάρχουν δύο ειδών υπερμετρωπίες: Η έκδηλη και η λανθάνουσα υπερμετρωπία. Για αυτό το λόγο για την ακριβή διάγνωση της υπερμετρωπίας απαραίτητη είναι (ιδιαίτερα σε νεαρές ηλικίες), η κυκλοπληγία. Δηλαδή η αύξηση της κόρης (μυδρίαση) με τη χρήση κυκλοπληγικών σταγόνων. Η εξέταση περιλαμβάνει και υποκειμενική αλλά και αντικειμενική εξέταση γιατί συνήθως τα παιδιά λόγω της μεγάλης τους ικανότητας της προσαρμογής μπορούν να διαβάζουν στον πίνακα του οφθαλμιατρείου όλους τους αριθμούς ενώ ταυτόχρονα να πάσχουν από υπερμετρωπία και μάλιστα υψηλού βαθμού.

Στα πρώτα χρόνια της ζωής είναι φυσιολογικό να υπάρχει άλλοτε άλλου βαθμού υπερμετρωπία λόγω του μικρού μεγέθους του μήκους του βολβού. Καθώς αναπτύσσεται το παιδί αυτή η υπερμετρωπία συνήθως εξαλείφεται και οι ακτίνες του φωτός που εισέρχονται στο μάτι εστιάζονται πάνω στον αμφιβληστροειδή και όχι πίσω από αυτόν. Στην παιδική ηλικία το εύρος προσαρμογής είναι μεγάλο και δεν παρατηρείται μείωση της όρασης, εκτός και εάν η υπερμετρωπία είναι υψηλή. Είναι δυνατόν να προδιαθέτει για συγκλίνοντα στραβισμό (προσαρμοστικός στραβισμός) επειδή στα παιδιά η προσαρμογή είναι πολύ μεγάλη.

Στους νεαρούς ενήλικες η υπερμετρωπία εκδηλώνεται με θόλωση της κοντινής όρασης  (πρόωρη πρεσβυωπία) ή/και με συμπτώματα κόπωσης μετά από παρατεταμένη οπτική εργασία, που μπορεί να συνοδεύονται και με πονοκέφαλο.

Σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας η θόλωση της κοντινής όρασης προεξάρχει και επεκτείνεται και στην μακρινή όραση προοδευτικά.

Αιτία

Η υπερμετρωπία είναι από τη γέννηση και είναι κληρονομική.

1. ΑΞΟΝΙΚΗ ΥΠΕΡΜΕΤΡΩΠΙΑ
   Στην περίπτωση αυτή το αξονικό μήκος του ματιού είναι μικρότερο του κανονικού (εκ γενετής μειωμένος όγκος του οφθαλμικού βολβού)
2. ΔΙΑΘΛΑΣΤΙΚΗ ΥΠΕΡΜΕΤΡΩΠΙΑ
   Εδώ η μειωμένη διαθλαστική δύναμη του βολβού οφείλεται στην μειωμένη διαθλαστική δύναμη του βολβού λόγω του γεγονότος ότι ο κερατοειδής έχει πιο επίπεδες καμπυλότητες από το κανονικό.

Τα Συμπτώματα

Αρχικά μπορεί να υπάρχει μια ήπια ενόχληση ή μια κόπωση οπτική. Μπορεί να υπάρχει τσούξιμο ή/και δάκρυα κατά το διάβασμα, το γράψιμο ή την ενασχόληση με το κινητό. Οι περιπτώσεις αυτές μπορεί να οδηγήσουν σε πονοκεφάλους.

Στην παιδική ηλικία η υπερμετρωπία μπορεί να προκαλέσει τα μάτια να αλληθωρίζουν και να καταλήξουν σε αμβλυωπία (τεμπέλικο μάτι) εάν η αντιμετώπιση δεν είναι έγκαιρη.

Αντιμετώπιση Υπερμετρωπίας

1. ΓΥΑΛΙΑ
   Στα παιδιά η χρήση των γυαλιών για τη διόρθωση της υπερμετρωπίας πρέπει να γίνεται με φειδώ. Τα γυαλιά θα χρειαστούν σίγουρα στην περίπτωση που υπάρχει μεγάλη διαφορά βαθμών μεταξύ των δύο ματιών, αν συνυπάρχει στραβισμός ΛΟΓΩ της υπερμετρωπίας ή αν βλέπει πολύ καλύτερα με αυτά. Ο οφθαλμίατρος θα κρίνει πόσες ώρες της ημέρας και πότε πρέπει να τα φοράει το παιδί τα γυαλιά του. Σίγουρα τα γυαλιά της υπερμετρωπίας -ανάλογα με τους βαθμούς- είναι ‘χοντρά’ που δημιουργούν μια μεγέθυνση των ματιών και μπορεί να νοιώθουν άβολα αυτοί που τα φοράνε. Αυτό συμβαίνει γιατί οι διορθωμένοι αυτοί φακοί είναι κυρτοί. Γυαλιά με πιο λεπτό και ελαφρύ φακό δίνουν αποτέλεσμα με μικρότερη μεγέθυνση.
2. ΦΑΚΟΙ ΕΠΑΦΗΣ
   Είναι ανεπιφύλακτα η πιο εύκολη λύση, ειδικά των μεγαλύτερων βαθμών, αφού η χρήση των κατάλληλων φακών επαφής έχει εντυπωσιακά καλύτερα αποτελέσματα κεντρικής και περιφερικής όρασης. Το αισθητικό αποτέλεσμα είναι αρτιότερο αλλά οι φακοί επαφής ενέχουν κινδύνους μόλυνσης και νεοαγγείωσης του κερατοειδούς με ολέθρια μακροχρόνια αποτελέσματα ειδικά για τους νεαρότερους ασθενείς που δεν κάνουν σωστή χρήση ή δεν ακολουθούν τους κανόνες υγιεινής.
3. ΔΙΑΘΛΑΣΤΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΕΠΕΜΒΑΣΗ ΜΕ EXCIMER LASER
   Στη διόρθωση της υπερμετρωπίας προκαλείται αύξηση της κυρτότητας της κεντρικής πρόσθιας επιφάνειας του κερατοειδούς Αυτό επιτυγχάνεται με δακτυλιοειδή φωτοαφαίρεση γύρω από την κεντρική περιοχή του κερατοειδούς με εφαρμογή επιφανειακής φωτοδιάσπασης με τη δέσμη του excimer laser : Δημιουργείται μια μεγάλη κεντρική νησίδα, οπότε ο κερατοειδής από επίπεδος γίνεται πιο κυρτός. Η διόρθωση μπορεί να γίνει με δύο μεθόδους την  PRK (ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΗ ΦΩΤΟΔΙΑΘΛΑΣΤΙΚΗ) και την ΤΕΧΝΙΚΗ LASIK.
   Συνήθως η διόρθωση της υπερμετρωπίας με PRK  δεν συνιστάται πλέον. Είναι ανεπαρκής, απρόβλεπτη και υποστρέφουν οι βαθμοί όσο νεότερος είναι ο ασθενής.Η μέθοδος της LASIK κρίνεται η πλέον ασφαλής και κατάλληλη και με ιατρικές εγγυήσεις ότι η όραση εντός ωρών επανέρχεται σε πολύ καλά αποτελέσματα και είναι εντελώς ανώδυνη. Η τεχνική της LASIK αποτελείται από τη δημιουργία κερατοειδικού κρημνού (flap) δηλαδή γίνεται τομή της ανώτερης στοιβάδας του κερατοειδούς είτε με μηχανικού κερατοτόμου (με αποσπώμενη λεπίδα κοπής) είτε με femtosecond laser. Επειδή παγκοσμίως έχουν αποδειχθεί τα άριστα, ασφαλή και  αποτελέσματα χρησιμοποιώντας το femtosecond laser για την δημιουργία κρημνού, η γράφουσα οφθαλμίατρος χρησιμοποιεί αποκλειστικά και μόνο femtosecond laser (Z-LASIK) τα τελευταία χρόνια. Μετά τη δημιουργία του κρημνού ακολουθεί η εφαρμογή επιφανειακής φωτοδιάσπασης με τη δέσμη του με τη δέσμη του excimer laser. Ο κρημνός επανατοποθετείται στη στρωματική επιφάνεια εφόσον η φωτεκτομή έχει ολοκληρωθεί.Η υπερμετρωπική αφαίρεση έχει ευνοϊκά αποτελέσματα για την κοντινή όραση στους πρεσβύωπες υπερμέτρωπες. Πραγματοποιείται μια αντιρρόπηση της πρεσβυωπικής διόρθωσης που παραμένει για πολλά χρόνια. Άλλες τεχνικές στοχεύουν στην αύξηση της σφαιρικής εκτροπής που συνδυάζεται με monovision (PresbyLASIK) ή στη δημιουργία πολυεστιακών profiles με ή χωρίς  monovision (presbyLASIK). Οι μέθοδοι αυτές έχουν μειονεκτήματα και πλεονεκτήματα.
4. ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΕΞΑΙΡΕΣΗ ΤΟΥ ΚΡΥΣΤΑΛΛΟΕΙΔΟΥΣ ΦΑΚΟΥ. (ΧΕΙΡ. ΕΞΑΙΡΕΣΗ ΤΟΥ ΚΑΤΑΡΡΑΚΤΗ)
   Στις πολύ υψηλές υπερμετρωπίες >8D και με συνοδό αστιγματισμό και όταν η ηλικία του ασθενούς είναι 50-55 συνιστάται η χειρουργική εξαίρεση του φακού με μικρές τομές και με τη χρήση υπερήχου (ultrasound) και η εισαγωγή ενδοφακού τέτοιας ισχύος που να μην χρειάζεται η χρήση γυαλιών στην καθημερινότητα. Τα αποτελέσματα σε αυτή την περίπτωση είναι μόνιμα και με υψηλή προβλεψιμότητα.